Εξωκλήσι Οσίου Ευτυχίου, «ο παρά τον Μαθιάτην ασκήσας»

Στα μέσα περίπου της διαδρομής των χωριών Σιάς - Μαθιάτη, στα αριστερά, υπάρχει χωματόδρομος περίπου ένα χιλιόμετρο από τον ασφαλτόδρομο, ο οποίος οδηγεί κοντά, σε ένα μικρό λόφο στον οποίο βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας βυζαντινής μικρής εκκλησίας του Οσίου Ευτυχίου. 

Από την αρχιτεκτονική της και τους χονδρούς αρχαίους τοίχους της, φαίνεται ότι όταν ήταν στις δόξες της ήταν επιβλητική. Μοιάζει κατά πολύ με την επίσης ερειπωμένη εκκλησία του Οσίου Ιλαρίωνα του Νέου στο φρούριο του Αγίου Ιλαρίωνα στον Πενταδάκτυλο. Η αρχιτεκτονική της κυρίως και το μείγμα των υλικών που χρησιμοποίησαν οι δομήτορες των δύο αυτών ναών είναι καταπληκτικά τα ίδια, μόνο που η εκκλησία του Οσίου Ευτυχίου είναι μικρότερη στο μέγεθος. 

Ο Όσιος Ευτύχιος, όπως αναφέρεται από τον χρονογράφο Αρχιμανδρίτη Κυπριανό στην «Χρονολογικήν Ιστορίαν της Νήσου Κύπρου» (1788), ήταν ένας από «τους ξένους αγίους που εκατοίκησαν εις την Νήσον» (ένας από τους 300 Αλαμάνους, οι οποίοι κατέφυγαν στην Κύπρο μετά από την δίωξη τους από τους Παλαιστίνιους τον 11ο αιώνα μ.Χ.), ο οποίος ασκήτεψε στα όρια του Λυθροδόντα μαζί με τους συνασκητές του Ιωσήφ, Θέλθαν, Φράσην (Ευφράσιον) και Ιωάννην.

Ο Όσιος Ευτύχιος ασκήτεψε στον Μαθιάτη και μαζί με άλλους μοναχούς έχτισαν ένα μοναστηράκι αφιερωμένο στον Άγιο Ευτύχιο. Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κύπρο το 1571 μ.Χ., σκότωσαν τους μοναχούς, κατέστρεψαν τα κελιά τους και άφησαν ερειπωμένο το εκκλησάκι του Αγίου Ευτυχίου.

Ο Κυριάκος ο Σσιεγγερλέγγος, κάτοικος του Μαθιάτη, βρήκε πριν από δεκαετίες μια εικόνα του Αγίου Ευτυχίου μέσα στα ερείπια της εκκλησίας και τη φύλαξε. Η εικόνα αυτή μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά και σήμερα φυλάσσεται στην εκκλησία του Αποστόλου Βαρνάβα.

Αυτή την περίοδο το εξωκκλήσι του Αγίου Ευτυχίου αναστηλώνεται μετά από πρωτοβουλία της Κοινότητας και με τη βοήθεια του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

 

Πηγή: Κυριάκος Βορκάς, Επίτιμος Πρόεδρος Εκκλησιαστικής Επιτροπής Αποστόλου Βαρνάβα